مکان یابی تأسیسات و تجهیزات شهری در راستای بهره وری از زمان طلایی مدیریت بحران (مطالعه: ایستگاه های آتش نشانی شهر بیرجند)

زمینه و هدف: با افزایش جمعیت و تراکم آن در شهر، خدمات رسانی در زمینه های مختلف به دلیل کمبودهای موجود، دچار نارسایی در مکان یابی مراکز خدماتی می شود و از میان مراکز خدمات شهری، سازمان آتش نشانی وظیفه تأمین امنیت در جهت پیشگیری و مقابله با آتش را انجام می دهد. یکی از موارد قابل توجه قبل از احداث این مراکز مطالعه، بررسی و انتخاب مکان جغرافیایی مناسب برای استقرار این نوع کاربری است. مکانی که در شرایط بحرانی محلی مناسب برای خدمات رسانی باشد. این پژوهش با ارائه الگوی مناسب به دنبال مکان یابی بهینه مراکز آتش نشانی در شهر بیرجند می باشد. روش: روش تحقیق پژوهش حاضر توصیفی – تحلیلی است. در مرحله نخست به شناسایی عوامل موثر بر مکان گزینی پایگاه ها 1-فاصله مناسب از مراکز آموزشی2-فاصله مناسب از مراکز اداری 3-فاصله مناسب از مراکز درمانی4-فاصله مناسب از مراکز انبارداری 5-فاصله مناسب از مراکز کارگاهی 6-فاصله مناسب از معابر اصلی7 -فاصله مناسب از تأسیسات و تجهیزات شهری 8- فاصله مناسب از مراکز تجاری 9-فاصله مناسب از تراکم بالای جمعیتی پرداخته شد، سپس با استفاده از نرم افزار arc gis و فرایند تحلیل سلسله مراتبی (ahp) و پس از طی کردن مراحل تهیه لایه های اطلاعاتی، طبقه بندی و ارزش گذاری درونی لایه ها و وزن دهی و همپوشانی لایه های اطلاعاتی به اولویت بندی زمین های شهر بیرجند برای ایجاد  مراکز آتش نشانی پرداخته  شد. یافته ها:زمین های شهر بیرجند برای ایجاد مراکز آتش نشانی در 5 منطقه ارزش گذاری شده است. مناطق خیلی ضعیف (1295608 متر مربع)، مناطق ضعیف (5551925 متر مربع)، مناطق متوسط (9620790 متر مربع)، مناطق خوب (11844342متر مربع)، مناطق خیلی خوب (7370336 متر مربع) که زمین های مناطق مناسب و خیلی مناسب  برای ایجاد مراکز آتش نشانی بلامانع می باشند. نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد 5 مرکز آتش نشانی موجود در مناطق مناسب و خیلی مناسب واقع شده اند و برخی نقاط همانند شرق شهر دسترسی به هیچ­گونه ایستگاه آتش نشانی ندارد.